2022年4月24日(日)は黒谷地区において、全3回のうち1回目の「春から初夏の野鳥観察会」を開催しました。薄曇りで風も弱く、バードウォッチングに適した天候の下、11名の参加者にお集まりいただきました。集合・解散場所は朝日駐在所横の駐車場で、そこから徒歩と車両での移動を交互に行いつつ、黒谷川を下流(六百狩)から上流(不動堂)へ移動しながらの探鳥会でした。山々にはまだ残雪が残るものの、ブナの新緑や、満開のオオヤマザクラの桃色が美しいコントラストを見せていました。
今回は、探鳥の基本である「双眼鏡で見つける」ことができるよう、視野が広くとれる観察地を選びました。また、河川を中心に点在する集落や水田、周囲を取り囲む山々など、様々な環境を含むことで、なるべく多くの種が観察できるよう考えました。
▲ニュウナイスズメ
まずは集落周辺です。電柱などの人工物にとまる鳥は見つけやすく、双眼鏡の練習にはもってこいです。電線にとまるムクドリやスズメ、カワラヒワなどがよく観察されました。珍しいニュウナイスズメも、つがいと思われる雌雄が観察されました。スズメと異なり頬に黒丸の斑がなく、雄は美しい赤茶色をしています。寒冷地を好み、只見町では谷あいの集落で観察されます。また、水田では融雪が進んでおり、田面で採食するイカルチドリやコチドリ、ハシボソガラスが観察され、その上空をツバメやイワツバメが飛び交っていました。
集落を離れ、山裾に近づくとまた鳥類相が変わりました。落葉樹林の高所からは、代表的な夏鳥・オオルリの囀りが聞こえてきました。山裾にある水田脇の電柱には、中型猛禽類であるサシバがとまっていました。近づくと逃げてしまいましたが、近くの水田でヤマアカガエルの卵塊が2つ見つかりました。サシバはカエルを好んで捕食する猛禽類で、水田を狩り場として利用しています。これでサシバの採餌生態の一端を観察できた訳です。
黒谷川は礫が多い河川です。そのような河川環境を好むイソシギが盛んに鳴きながら飛んでいたほか、上流域に多いカワガラス、キセキレイなどの水鳥も確認されました。ただ、この時期は雪解け水で増水しているためか、水鳥の種数・個体数ともに、さほど多くはない印象でした。
観察会終了間際のお昼近くになって、山の上を旋回するクマタカを計3個体見ることができました。比較的近かった1個体は成鳥とみられ、ブナ林の上空をゆっくりと旋回しつつ餌を探している様子でした。クマタカのような大型猛禽類は、上昇気流をよく利用するため、お昼前後に活発に飛ぶようになります。
また、野鳥の他にもカタクリやキクザキイチゲ、キバナノアマナといった春植物や、スギタニルリシジミのような春季性のチョウとの出会いもありました。
▼今回の観察会で確認された鳥類のリスト
(クリックすると別ウィンドウで開きます)
(クリックすると別ウィンドウで開きます)
今回の野鳥観察会では、合計29種の野鳥が確認されました。夏鳥ではサシバやオオルリが見られた一方、冬鳥ではツグミがまだ残っており、冬から春へ向かう季節の端境期であることが感じられた観察会となりました。ご参加いただいた皆様、ありがとうございました。
https://wakelet.com/wake/Rfi9Ra5w3K7wcOBARC2Mt
https://wakelet.com/wake/oxsk_1AyeY-Hlmh-FXfb_
https://wakelet.com/wake/PiRyHbklxs3qHSbzZ-NV-
https://wakelet.com/wake/CyFxC1P4JkFAFA5sNCJu9
https://wakelet.com/wake/urdz_CEQlEn99AwGFeetS
https://wakelet.com/wake/Dk3Aqj2fY0H1mxbQg3wDo
https://wakelet.com/wake/WK9EO8flBEb4SXSRiNP3z
https://wakelet.com/wake/43AedGiJmCDEq5mZyoQUS
https://wakelet.com/wake/wnbzNvIstCF1hyKZ-VL-4
https://wakelet.com/wake/y-9_X5cCSwtvM-pqpsbGx
https://wakelet.com/wake/0rESIcpZ52B2Ikl75XakK
https://wakelet.com/wake/gqjdG4XmKo-gspGKfAdaN
https://wakelet.com/wake/Mjg7ek4mQAg6m8m2G4s8L
https://wakelet.com/wake/Y8Ax5sAtvPzNAzL5Z2f3l
https://wakelet.com/wake/pb5quhkR70QXfQJDrHMG1
https://wakelet.com/wake/0zW-4FSvOMH1-d8UgA65V
https://wakelet.com/wake/e3ipqXk97Gh1QONtLhMKD
https://wakelet.com/wake/5KRR_UGN_ccm0GeAHzZ0p
https://wakelet.com/wake/AFOxNRjf0QhN0flWOGQkH
https://wakelet.com/wake/15IMs2eLrKABEwLgm1te_
https://wakelet.com/wake/wBQvvvkawZJj5neTokR43
https://wakelet.com/wake/LAAE8KmIGLQpZhYaf7mge
https://wakelet.com/wake/F9D4eEMiVKLusi_g0Vy4L
https://wakelet.com/wake/1M6_bzfu7g9YQBXQLnfUY
https://wakelet.com/wake/XZEnCfJavdTrB7dktR8fs
https://wakelet.com/wake/WALk_QddzCg7A3fUxe0RB
https://wakelet.com/wake/-61vQasazPdeDXxoWlyfF
https://wakelet.com/wake/5QPO1Wsk1Z1bOkQVy2QVN
https://wakelet.com/wake/KMcWWAq2KryW7UHA-Yv8J
https://wakelet.com/wake/UsXdqOVeKRt26-fiPJ-ps
https://wakelet.com/wake/IwoxMy1pc2MHCi1pdtFp4
https://wakelet.com/wake/nmo7-zbBXwK15BBXddVMh
https://wakelet.com/wake/-HPBDi2mqAtNpL7ZGzhQK
https://wakelet.com/wake/ScV09ZvhoxDdFvnLJphRL
https://wakelet.com/wake/k2wtwRH2w_HqzGK-puZey
https://wakelet.com/wake/YRD9IjlZT-biwJlpRUV72
https://wakelet.com/wake/6Ppq86KHme7hcBZ5b8Sdd
https://wakelet.com/wake/W0w4SQMOXzJHRIXVOXrDM
https://wakelet.com/wake/d2yrGkwehUassdvUa6vWU
https://wakelet.com/wake/Co7a-QMYjjL4AZYvFrKm5
https://wakelet.com/wake/aDjkIdKnv4h0RFaJaCUuj
https://imgur.com/2cuVf4G
https://imgur.com/W5gIqhq
https://imgur.com/k57G5Qp
https://imgur.com/VcA349N
https://imgur.com/N4HyTpQ
https://imgur.com/I7YcJxI
https://imgur.com/pIk2FCo
https://imgur.com/fTHJT6D
https://imgur.com/bDrYqnO
https://imgur.com/TCYoYJV
https://imgur.com/2iuAjPk
https://imgur.com/dzJdwnP
https://imgur.com/ozv0nW1
https://imgur.com/p1hqS26
https://imgur.com/t430bVw
https://imgur.com/4GVtnjc
https://imgur.com/Zqkklmi
https://imgur.com/Dq50Yhf
https://imgur.com/f3pCD8D
https://imgur.com/PP7pkjK
https://imgur.com/XnwHJxp
https://imgur.com/TkG5XXI
https://imgur.com/WHdQ9VR
https://imgur.com/OVrvI5a
https://imgur.com/4Z1KEF6
https://imgur.com/ULssWuX
https://imgur.com/EW4Jmyl
https://imgur.com/riCfB0i
https://imgur.com/Cd8jsF3
https://imgur.com/KUAHl1i
https://imgur.com/IVjJ0VI
https://imgur.com/eUUKZ8x
https://imgur.com/uDMTHUv
https://imgur.com/RSWurrU
https://imgur.com/xYjb62E
https://imgur.com/bWNy8rB
https://imgur.com/TRpcAyD
https://imgur.com/DVWXWo6
https://imgur.com/YFkH1fL
https://imgur.com/guumaPj
https://imgur.com/DHguKiF
https://imgur.com/h2bAdd9
https://imgur.com/cVsr7FZ
https://imgur.com/2jOiuHb
https://imgur.com/iWYhW03
https://imgur.com/h0lDJ5y
https://imgur.com/oWakpF1
https://imgur.com/YRuJSkm
https://imgur.com/dcmaryX
https://imgur.com/hbIGhhF
https://imgur.com/wl3eTJ7
https://imgur.com/T0u8YyW
https://imgur.com/XZtI7YI
https://imgur.com/lPKthj1
https://imgur.com/nOXgWvU
https://imgur.com/UMY8rin
https://imgur.com/WBSpalU
https://imgur.com/oTSumxD
https://imgur.com/VGUl46D
https://imgur.com/dy0w48S
https://imgur.com/dU2NEMu
https://imgur.com/NTIWWyt
https://imgur.com/73TPJcS